نمایش باله دختر بی دفاع یا دختر بی محافظ
این نمایش باله کمدی در 2 پرده و شامل سه صحنه است که در روستایی در فرانسه اتفاق می افتد. داستان این نمایش باله، داستان دختری روستایی به نام لیز و جوانی کشاورز به نام کولاس است که قصد ازدواج با یکدیگر را دارند، اما با مخالفت مادر دختر، مارسیلینا، بیوه زن ثروتمند و مزرعه دار، مواجه می شوند. این باله در اولین اجراها دست آوردی بزرگ محسوب میشد و امروز نیز یکی از محبوب ترین باله های رپرتوار کمپانی های مختلف باله در سراسر دنیا به شمار می آید.
گزیده ای کوتاه از تاریخچه این باله
در حال حاضر معروفترین و محبوبترین نسخه این باله متعلق به سر فردریک آشتون است که برای Royal Ballet و در سال 1960 طراحی شده است. در سال 2015 سرگئی ویخارف ویرایش جدیدی از نسخه پتیپا و ایوانف از La Fille mal gardée برای کمپانی باله اکاترینبورگ طراحی کرد. این نسخه برا اولین 2015 در سالن باله و تئاتر اکاترینبورگ به روی صحنه رفت.
در ادامه می توانید نمایشنامه و تاریخچه کامل این باله را مطالعه بفرمایید.
فهرست عناوین در این نوشته:
- نمایشنامه باله La Fille mal gardée
- تاریخچه باله La Fille mal gardée
- باله La Fille mal gardée در یک قرن اخیر
نمایشنامه باله La Fille mal gardée
پرده اول
کولاس کشاورزی جوان است که به لیز، دختر مارسیلینا، بیوه زن ثروتمند و مزرعه دار، دل باخته است. لیز و کولاس همواره در تلاش برای ملاقاتند اما مادر دختر، مارسیلینا، همیشه کاری در حیاط خانه برای لیز تدارک میبیند تا او به همراه کشاورزان برای برداشت محصولات نرود و مانع ملاقات لیز با کولاس میشود. اما از بخت بد در دیدار پنهانی کولاس و لیز سر می رسد. مارسیلینا با کشاورز ثروتمندی به نام توماس به توافق رسیده است که دخترش با پسر کشاورز، نیکز، که پسری کودن و دیوانه است، ازدواج کند. او لیز را مجبور به ملاقات با پسر دیوانه می کند.
پرده دوم
صحنه دوم زمان برداشت محصولات است که با رقص محلی با روبان اجرا میشود. مارسیلینا همچنان رویای ازدواج لیز و نیکز را در سر میپروراند. لیز و کولاس دور از چشم او با هم می رقصند ولی از بخت بد مارسیلینا آن دو را با هم میبیند. در همین هنگام طوفانی در روستا به پا شده و همه به دنبال سرپناه فرار می کنند.
در پرده دوم و صحنه ی سوم طوفان به پایان رسیده و لیز و مارسیلینا به خانه بازگشته اند. مارسیلینا قصد دارد همراه با کشاورزان به دنبال یونجه های سالم بعد از طوفان به بیرون از خانه برود، اما قبل از آن لیز را در خانه زندانی می کند.
لیز که حالا در خانه حبس شده، غرق در فکر عشقش و ازدواج با اوست که ناگهان کولاس، که از قبل در خانه پنهان شده، از مخفیگاه خود بیرون می آید. لیز و کولاس که حال هر دو در خانه حبس شده اند به نشان از عشق پایدار دستمال گردن های خود را باهم عوض می کنند. با شنیدن صدای مارسیلینا، کولاس به سرعت در رختکن پنهان می شود. اما مارسیلینا که متوجه عوض شدن دستمال گردن لیز شده او را نیز در رختکن زندانی می کند. در این میان سر و کله ی توماس و نیکز برای برگزاری مراسم عروسی پیدا میشود. مارسیلینا با خوشحالی کلید رختکن را به نیکز می دهد تا لیز را از حبس آزاد و با او ازدواج کند. ولی نیکز با باز کردن در رختکن، لیز را در آغوش کولاس میبیند. مارسیلینا چاره ای جز رضایت به ازدواج این دو ندارد و در آخر مراسم عروسی لیز و کولاس برگزار میشود.
تاریخچه باله La Fille mal gardée
در قرن 18 به تأسی و به دنبال تغییرات در کمپانی باله لوئیس چهاردهم، انقلابی در باله رخ داد. تا آن زمان باله تنها سرگرمی کوتاهی بود که به تمجید پادشاهان می پرداخت، اما حالا در جایی مستقل و به عنوان هنری که مردم درخواست نموده اند، خواستار اصلاحات شده است. این اصلاحات شامل همه چیز از تکنیک تا طراحی صحنه بود. تکنیک از نظر فیزیکی سختتر و از نظر هنری حرفه ای تر شد. در این برهه زمانی، باله تبدیل به یک شاخه هنری مستقل شد که حالا یک برای رقصندگان و طراحان رقص نیز یک شغل محسوب می شد.
به دنبال این پیشرفت در تکنیک باله، هر آن کس که رویای رقصنده بودن را در سر داشت، می بایست زحمت سال ها تمرین سخت در مدرسه رقص را متحمل می شد. تمام ballet de cour، grands ballets و divertissements در باله رویال تبدیل به ballet d’action شدند. باله های دراماتیک، اکشن و دارای موضوع. حالت شاهانه و شکوه و جلال از این هنر جدا شده و راه برای نشان دادن تعارض ها، احساسات و روح انسانی باز شد. لباس های سنگین و کلاه گیس ها نیز با لباس های سبکتر که برای رقص نیز مناسبتر بودند جایگزین شدند.
در 1789، جین دابروال باله جدیدی به نام Le ballet de la paille, ou Il n’est qu’un pas du mal au bien (The Ballet of the Straw, یا “از بد به خوب تنها یک قدم است”)، که بعدها به La Fille mal gardée معروف شد را اجرا کرد؛ اولین تئاتر باله که تمام پیش نیازهای یک داستان باله را با یک عنوان مشخص و کاراکترهایی که کاملا با ballet de cour متفاوت بودند، فراهم آورد. نمایشنامه این باله جدید الهام گرفته از نقاشی Le réprimande/Une jeune fille querellée par sa mère اثر پیر آنتونی بادوین است که مادری را به تصویر می کشد، در حالی که دخترش را برای سرپیچی از نصایح خود نکوهش می کند؛ بی خبر از آنکه معشوق دخترک در گوشه ای پنهان شده و از پله ها به سمت زیر شیروانی می دود. افتتاحیه این باله در Le réprimande/Une jeune fille querellée par sa mère و موفقیتی بزرگ بود. موسیقی اصلی این باله آمیزه ای از قطعات مختلف و تنظیمات متفاوت اپرا بود که در تمام قرن 18 و اوایل قرن 19 موسیقی استاندارد باله محسوب میشد.
در سال 1864 پال تاگلیونی، ویرایش جدیدی از باله La Fille mal gardée را برای اپرای سلطنتی برلین ارائه نمود، جایی که به خود به عنوان رقصنده باله مشغول به کار بود. این اجرا با موسیقی جدیدی از آهنگساز آلمانی، پیتر لودیگ هرتل همراه بود. هرتل در آن زمان به عنوان آهنگساز اپرای سلطنتی آلمان مشغول به کار بود. این اثر برای اولین بار در 7 نوامبر 1864 تحت عنوان Das schlecht bewachte Mädchen یا دخترک محافظت نشده به اجرا در آمد و موفقیت بسیاری کسب نمود.
نسخه جدید La Fille mal gardée با طراحی پتیپا و ایوانف در 1885 برای اولین با عنوان قدیمی روسی خود La Précaution inutile به معنی محافظت بیهوده در تئاتر سلطنتی مارینسکی، که به تازگی تبدیل به مکان باله سلطنتی شده بود، به اجرا درآمد. این اثر دستآورد بزرگی بود. در سال 1887، ایوانف نسخه کوتاه شده ای از این باله را یک بار در تابستان 1888 در تئاتر سلطنتی کراسنوی سلو و بار دیگر در همان سال در باله سلطنتی مارینسکی به صحنه برد. در سال 1894 او این اثر را برای اپرای آلمان، بازطراحی نمود. پس از آن این اثر جایگاه ثابتی در باله سلطنتی دست پیدا نمود.
باله La Fille mal gardée با طراحی پتیپا و ایوانف برای آخرین بار در باله سلطنتی در 1917، یک ماه مانده به انقلاب روسیه، اجرا شد.
باله La Fille mal gardée در یک قرن اخیر
در حال حاضر معروفترین و محبوبترین نسخه این باله متعلق به سر فردریک آشتون است که برای Royal Ballet و در سال 1960 طراحی شده است. آشتون اولین بار به وسیله تامارا کارساوینا با این باله آشنا شد، کسی که حرکات صحنه “زمانی که ازدواج کردم” را نیز به او آموزش داد. موسیقی تئاتر آشتون همان قطعات اصلی سال 1789 می باشد که توسط تاریخدان رقص، ایور گست و سر جان لانچ بری، تنظیم کننده، احیا شده است. این موسیقی از رقص معروف Clog Dance از قطعات هرتل و یک “پ د د” (قطعه ای برای اجرای دو یا چند نفره) از اپرای L’elisir d’amore ، نوشته دونیزتی، بهره می برد. این نسخه در سال 1960 برای اولین بار در باله رویال و باغ کاونت، اجرا شد. باله La Fille mal gardée دست آوردی بزرگ محسوب میشد و امروز، یکی از محبوب ترین باله های رپرتوار کمپانی های مختلف باله در سراسر دنیا به شمار می آید.
در سال 2015 سرگئی ویخارف ویرایش جدیدی از نسخه پتبپا و ایوانف از La Fille mal gardée برای کمپانی باله اکاترینبورگ طراحی کرد. این نسخه برا اولین 2015 در سالن باله و تئاتر اکاترینبورگ به روی صحنه رفت.
برگرفته از مقالات سایت های www.bolshoi.ru و petipasociety.com ترجمه از گروه روبان طراح گرافیکی: www.cierashaver.com
طراح گرافیکی: www.cierashaver.com